Jak rozliczyć VAT przy najmie nieruchomości dla pracowników firmy

Nieodpłatne udostępnienie pracownikom nieruchomości mieszkalnych nie podlega VAT. Ich odpłatne udostępnienie podlega zwolnieniu od podatku. W przypadku udostępniania pracownikom cudzej (wynajmowanej) nieruchomości mieszkalnej kwestią problematyczną jest stawka na fakturze. Pojawia się pytanie, czy faktura otrzymana przez pracodawcę (najemcę) powinna zawierać VAT według stawki 23% czy zwolnienie od podatku. Organy podatkowe przychylają się do możliwości zastosowania zwolnienia. Sądy administracyjne wręcz przeciwnie.

Z praktyki wynika, że pracodawcy często wynajmują swoim pracownikom nieruchomości na cele mieszkalne. Towarzyszy temu także najem miejsc parkingowych. Wynika to z tego, że pracownicy są oddelegowywani do pracy poza miejscem zamieszkania. 

1. Czy należy opodatkować udostępnienie nieruchomości mieszkalnych swoim pracownikom

Udostępnianie nieruchomości mieszkalnych pracownikom może odbywać się zupełnie bezpłatnie. Wówczas cały koszt najmu pokrywa pracodawca. Zdarza się jednak, że pracownik ponosi z tego tytułu odpłatność.

1.1 Czy podlega VAT nieodpłatne udostępnienie oddelegowanym pracownikom nieruchomości mieszkalnych?

Pytanie

Podatnik (pracodawca) wynajmuje dwa mieszkania w kamienicy. Kamienica znajduje się w bliskiej odległości od miejsca pracy oddelegowanych pracowników. Pracownicy nie pokrywają kosztów najmu. Czy takie nieodpłatne udostępnienie pracownikom nieruchomości mieszkalnych podlega opodatkowaniu VAT?

Odpowiedź

Nie. Nieodpłatne udostępnienie pracownikom nieruchomości mieszkalnych nie podlega opodatkowaniu VAT. Opodatkowaniu VAT podlega nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste pracowników podatnika, jeśli następuje ono w celach innych niż działalność gospodarcza (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). Z pytania wynika, że celem nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości nie jest zaspokajanie potrzeb osobistych pracowników. Celem najmu jest realizacja celów gospodarczych podatnika. A zatem czynność ta nie spełnia warunków do opodatkowania na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Stanowisko to podzielają także organy podatkowe. Przykładowo można tutaj wskazać interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 16 maja 2017 r. (sygn. 0461-ITPP1.4512.136.2017.2.IK). Organ podatkowy przyznał, że nieodpłatne zapewnienie pracownikom zakwaterowania w pobliżu miejsca świadczenia przez nich pracy nie podlega opodatkowaniu. Organ podatkowy wyjaśnił, że:

W takich specyficznych okolicznościach służy to działalności gospodarczej podatnika, a korzyść osobista uzyskiwana przez pracowników z takiego bezpłatnego użyczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonego przedsiębiorstwa. Zatem, jeśli z obiektywnych okoliczności wynika, że korzyść przedsiębiorstwa wynikająca z danej czynności ma charakter dominujący nad korzyścią osobistą danego pracownika, to do tej czynności nie znajdzie zastosowania obowiązek jej opodatkowania na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.