Zastępstwo przy wykonywaniu umowy zlecenia – czy na zleceniodawcy ciąży obowiązek składkowy

W przypadku umowy zlecenia regułą jest osobista praca osoby zobowiązującej się do wykonania umówionych czynności na rzecz zlecającego. Zleceniobiorca może jednak powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej, pod warunkiem że taka możliwość wynika z umowy (albo ze zwyczaju) lub gdy jest on do tego zmuszony przez okoliczności (np. ciężkie zachorowanie, wypadek, klęska żywiołowa).

Osobę pracującą w zastępstwie zleceniobiorcy za zgodą podmiotu zlecającego wynagradzać (jeśli zlecenie jest odpłatne) i rozliczać powinien zleceniodawca (także m.in. w zakresie składek ZUS). Natomiast w sytuacji, gdyby zleceniobiorca, bez wiedzy dającego zlecenie, uzgodnił zastępstwo z osobą trzecią, wówczas sam musi przyjąć na siebie rolę zleceniodawcy (w tym rolę płatnika składek ZUS, o ile oczywiście w danych okolicznościach zachodzi konieczność naliczenia i odprowadzenia należności składkowych).

Jeśli dojdzie do powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej, zleceniobiorca na mocy art. 738 § 1 Kodeksu cywilnego jest zobligowany do niezwłocznego zawiadomienia podmiotu zatrudniającego o osobie i miejscu zamieszkania swego zastępcy. Gdy to zrobi, jest jedynie odpowiedzialny za brak należytej staranności w wyborze zastępcy. Wspomniane zawiadomienie ma umożliwić zleceniodawcy ocenę trafności dokonanego przez zleceniobiorcę wyboru i ewentualne podjęcie działań koniecznych w związku z nowymi okolicznościami (np. udzielenie wskazówek).

Przykładowy zapis dopuszczający możliwość realizacji zlecenia przez osobę trzecią może brzmieć następująco: