Wyrok SN z dnia 13 września 2010 r., sygn. II UK 82/10

Wspólnicy spółki komandytowej nie są przedsiębiorcami, a więc zawiesić działalność gospodarczą [art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej] może jedynie spółka. Zawieszenie działalności przez spółkę wywołuje jednakże skutek także wobec wszystkich jej wspólników w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym. W okresie zawieszenia działalności przez spółkę jej wspólników nie można bowiem uznać za osoby prowadzące pozarolniczą działalność poprzez pozostawanie wspólnikami spółki prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą.

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Małgorzata Gersdorf SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku Levona H., Hovhannesa H. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. o podleganie ubezpieczeniu społecznemu, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 września 2010 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 26 listopada 2009 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w P. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - I Oddziału w P. z dnia 5 czerwca 2008 r. w ten sposób, że ustalił, iż Hovhannes H. nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, ani dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od dnia 3 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w zakresie spółki komandytowej na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr 0000222936. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia.

Wnioskodawca jest obywatelem Armenii, przebywającym w Polsce od 1993 r. W dniu 28 października 2000 r. zawarł związek małżeński z obywatelką polską - Anną Z. i z tego tytułu posiada prawo stałego pobytu. Jego brat, Levon H., obywatel Armenii narodowości ormiańskiej, przebywa w Polsce od 1994 r. W związku z uzyskaniem informacji, iż - w przypadku osób posiadających prawo tymczasowego pobytu - istnieje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej wyłącznie w ramach spółki, Levon H. poprosił wnioskodawcę, aby ten formalnie został jej wspólnikiem. Obaj od początku zakładali, że wnioskodawca nie będzie wykonywał na rzecz spółki żadnych czynności. Wnioskodawca zajmował się w tym czasie ładowaniem kontenerów w Niemczech i w tym celu średnio dwa razy w miesiącu wyjeżdżał za granicę. W latach 2004-2008 w sumie kilkadziesiąt razy wyjeżdżał w celach handlowych do Armenii, Gruzji i na Ukrainę (w tym do Armenii również w sprawach rodzinnych).

Aktem notarialnym z dnia 7 października 2004 r. została zawiązana spółka komandytowa „L." z siedzibą w P., wpisana do Krajowego Rejestru Sadowego pod nr . Wspólnikami spółki zostali Levon H. (jako komplementariusz) i wnioskodawca (jako komandytariusz), przy czym wkład tego pierwszego wyniósł 5.000 zł, a drugiego - 500 zł. Suma komandytowa została określona na kwotę 500 zł. Podział zysku spółki ustalono w ten sposób, że 99% przypadało Levonowi H., a 1% wnioskodawcy. Spółka rozpoczęła działalność, której przedmiotem była głównie sprzedaż detaliczna towarów, w styczniu 2005 r. poprzez handel na Rynku Ł.. Faktycznie prowadzeniem działalności zajmował się tylko Levon H., który handlował towarem na rynku, wynajmował w tym celu dwa stragany i rozkładał na nich sprzedawane rzeczy, dostarczał towar na stragany i dokonywał wykupu ich miesięcznej rezerwacji. Praca ta stanowiła źródło utrzymania Levona H., a wnioskodawca nigdy nie pomagał mu przy prowadzeniu działalności gospodarczej, sprzedaży towarów lub w jakikolwiek inny sposób. W dniu 1 czerwca 2006 r. wspólnicy złożyli sobie wzajemnie wypowiedzenia umowy spółki komandytowej z datą 31 grudnia 2006 r. Dochód wnioskodawcy w 2005 r. był zerowy, a w 2006 r. wnioskodawca nie osiągnął żadnego przychodu. Od 2008 r. wnioskodawca pomaga żonie w prowadzeniu działalności handlowej (stragan na Rynku Ł.).