Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających m.in. z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.

Zobowiązania te wykazuje się w bilansie jako rezerwy na zobowiązania.

W ustawie o rachunkowości temat rezerw uregulowany jest w bardzo ogólny sposób. Bardziej szczegółowe informacje na temat tych rezerw można uzyskać w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”.

W Standardzie tym w pkt 1.4 znajduje się zapis mówiący o tym, że Standard stosuje się m.in. do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, które zgodnie z postanowieniami art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy wynikają w szczególności z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.

Zgodnie z zapisami Standardu nr 6 warunkiem ujęcia (utworzenia) rezerwy lub ujęcia (dokonania) biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów w księgach rachunkowych jest:

• wystąpienie zdarzenia obligującego jednostkę do wykonania w przyszłości świadczeń, przy czym
• zasadne, a zarazem możliwe jest wiarygodne oszacowanie kosztów (lub strat), których poniesienie jest niezbędne dla wywiązania się przez jednostkę z jej obowiązków.

Rezerwę lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów tworzy się wyłącznie wtedy, gdy:

• na jednostce ciąży obecny obowiązek świadczenia (prawny lub zwyczajowy) wynikający ze zdarzeń przeszłych,
• jest prawdopodobne, że wypełnienie obowiązku spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki,
• możliwe jest wiarygodne oszacowanie kwoty wykonania obowiązku.

W Standardzie nr 6 poruszane są jednocześnie dwie kategorie:

• rezerwy,
• bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

W załączniku A do Standardu przedstawiono klasyfikację rezerw na zobowiązania, cel, w związku z którym jest tworzona, oraz efekt w rachunku zysków i strat wraz z ujęciem w bilansie.

Schemat 1. Klasyfikacja rezerw na zobowiązania